رتینوپاتی سروز مرکزی
یکی از بیماری های چشم که منجر به اختلالات بینای موقت می شود. رتینوپاتی سروز مرکزی یا بیماری CSR یا CSCR است که با عنوان کوریورتینوپاتی مرکزی نیز شناخته می‌شود. زمانی که بیماری فعال است. با نشت مایع در زیر شبکیه با تمایل به تجمع در در زیر لکه زرد مرکزی (ماکولا)، مشخص می‌شود. وجود یک نقطه تار یا خاکستری در مرکز میدان دید در زمان جدا شدن شبکیه، شایع است. کاهش بینایی ممکن است پس از جذب مایع، همچنان باقی بماند.
به طور کلی این بیماری باعث ایجاد اختلالات موقت و یا دائم و معمولاً در یک چشم می گردد . در نهایت منجر به تاری دید و یا کج و معوج دیده شدن تصاویر می‌شود. زمانی که ماکولای چشم سالم است بینایی دقیق و واضح می باشد. و سلول های گیرنده نور موجود در ماکولا تصاویر را به صورت واضح و مستقیم دریافت کرده و به مغز ارسال می‌کند.اما زمانی که زیر شبکیه مایع تجمع پیدا می کند عملکرد سلولهای شبکیه مختل شده و دید فرد کم می شود.
علائم بیماری
در بيشتر موارد در مردان در سنين 20 تا 50 سالگي ديده مي شود. علائم آن شامل شروع ناگهانی تاری ديد در يك چشم، كاهش ديد رنگی ، يا نقطه كور مركزی در چشم بيمار است. اعوجاج تصوير يا همان متامورفوپسی از علائم شایع CSR است. اعوجاج تصوير نشانه فعال بودن بيماری و وجود تورم شبكيه است. بنابراین به طور کلی از علائم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد.:
تاری دید شدید
دیدن خطوط به صورت کج و معوج
کم شدن وضوح دید و کیفیت رنگها
از دست دادن حساسیت کنتراست
دیدن نقاط توخالی یا لکه های سیاه و خاکستری
عدم توانایی در خواندن، رانندگی کردن و دیدن جزئیات
عوامل موثر بر ایجاد بیماری CSR
تجمع مایع زیر شبکیه علاوه بر CSR در چند بیماری دیگر هم دیده می شود که باید از CSR افتراق داده شود. چون معمولا درمان‌های متفاوتی دارند .اصلی ترین بیماریهایی که باعث بروز این عارضه چشمی می شوند عبارتند از:
بیماری دیابت
تحلیل لایه ماکولا در اثر سن بالا
انجام جراحی چشم مثل آب مروارید، آب سیاه و جداشدگی شبکیه
انسداد عروق شبکیه
بیماری های التهابی چشم
اختلالات ژنتیک
وجود این بیماری ها می تواند در بروز بیماری CSR موثر باشد. اما اصلی ترین عامل بروز این بیماری استرس بسیار بالا است. به طوری که می‌توان گفت بیماری CSR با کورتیزول و کورتیکواسترویید ناشی از استرس در ارتباط می‌باشد. زیرا افراد مبتلا به این بیماری دارای مقادیر بسیار بالایی کورتیزول ایا کورتیکو استروئید در خون هستند.
این هورمون ها توسط غده فوق کلیوی ترشح شده و جهت مقابله با استرس در بدن ایجاد میشوند. همچنین این هورمون ها سبب درمان التهاب، حساسیت، بیماریهای پوستی و حتی بیماریهای خاص چشم نیز می شود. اما مقدار بالای این هورمون ها می تواند باعث بروز بیماری CSR نیز گردد. پس وجود این هورمون ها می تواند نشان دهد که استرس در بروز این بیماری بسیار موثر است.
تشخیص و درمان بیماری csr
تشخیص بیماری csr معمولاً با گشادسازی مردمک و معاینه شبکیه توسط فوق تخصص شبکیه شروع می‌شود و با مقطع نگاری همدوسی اپتیکی و آنژیوگرافی فلورسین تایید می‌گردد. این بیماری يك نوع تورم خوش خيم شبكيه است. تورم شبكيه باعث كوچك تر ديدن اجسام مي شود.
در اكثريت موارد بیماری بخودی خود رفع مي شود و نياز به درمان ندارد ولي در اقليت موارد لازم به درمان با ليزرشبکیه مي باشد. بهبودي ممكن است 6 ماه يا بيشتر طول بكشد. لزوم درمان با ليزر بسته به زمان بيماري، وضعيت ديد و نتيجه آنژيوگرافي شبكيه است.
عود CSR از مواردی است كه نياز به درمان با ليزر را ايجاب مي كند. بیماری ممکن است دوباره ایجاد شده و منجر به کاهش پیش رونده بینایی شود.یکی از روشهای خیلی موثر در درمان CSR مزمن لیزر PDTبود که متاسفانه به دلیل نبودن امپول ویزوداین در کل دنیا فعلا قابل انجام نیست. به صورت جایگزین دکتر بهرام بحرانی از لیزر میکروپالس ساب ترشولد استفاده میکنند. که در حدود ۵۰ درصد موارد مقاوم و مزمن بهبودی پیدا میکنند. تنها روش جایگزین مطمئن برای لیزر PDT در حال حاضر است. روشهای درمانی مورد بررسی شامل مهارکننده‌های رگ زایی و داروهای خوراکی متعدد می‌باشند.